Panowie na prawo, panie na lewo…
Wszystkie odcinki:
- Cz. 1 - Partie, lodowiska
- Cz. 2 - Praworęczność, konie, powozy
- Cz. 3 - Rzym, Francja
- Cz. 4 - Napoleon, Europa, północna i południowa półkula
- Cz. 5 - USA, Ford T
- Cz. 6 - Pierwszeństwo, samochody, IALA
- Cz. 7 - Pismo
- Cz. 8 - Asymetria ciała, mózg, oko, ręka, noga
- Cz. 9 - Lewicowiec, prawicowiec, ruch drogowy, ronda
- Cz.10 - Internet, motocykliści, snowboard
- Cz.11 - Średniowiecze, Tamiza, Włochy, Lustro
Stronność cz.5 <- poprzednia część
We wszystkich ważniejszych państwach z ruchem lewostronnym obowiązuje zasada pierwszeństwa z prawej, czyli taka sama jak w państwach z ruchem prawostronnym. Czyli nie ma symetrii. To jest bardzo dziwne i powoduje różne problemy w przepisach ruchu drogowego. Nie udało mi się nic ustalić w sprawie pochodzenia zasady pierwszeństwa z prawej. Podobno w USA nie obowiązuje zasada "prawej ręki", ale nie mam co do tego pewności, bo różne źródła i ludzie mówią różnie – najprawdopodobniej ruch drogowy jest tam tak naturalny i powszechny, że większość nie musi wiedzieć jakie są dokładnie zasady pierwszeństwa.
Kolejnym zaburzeniem symetrii jest to, że układ gazu, hamulca i sprzęgła oraz układ biegów w samochodach z kierownicą z prawej jest taki sam jak z kierownicą z lewej. Zawsze gaz jest z prawej, sprzęgło z lewej, a hamulec na środku. Zawsze jedynkę włączamy przesuwając biegi w lewo i do przodu. Nie udało mi się ustalić jak to było w początkach motoryzacji. Jeśli ktoś to wie, to proszę o informację.
Jeśli chodzi o ruch na wodzie, to obowiązuje zasada ruchu prawostronnego na całym świecie. Oczywiście dotyczy to wąskich przejść o dużym ruchu, kanałów, torów wodnych, przejść pod mostami czy śluz. Są drobne wyjątki - pod niektórymi mostami obowiązuje ruch lewostronny, ale to wynika ze znaków.
Ale co dziwne świat jest podzielony na dwie strefy oznakowania nawigacyjnego. Jest to system IALA i są dwie strefy: A – Europa, Afryka, Australia i większość Azji i B – obie Ameryki, Japonia, Filipiny, Korea. Strefy różnią się tym, że w obu wszelkie oznakowania nawigacyjne są na odwrót – w strefie A lewa strona to kolor czerwony, a prawa to zielony, a w strefie B na odwrót. Dotyczy to oznakowania burt statków i torów wodnych. Widać, że strefa A jest bardziej naturalna, bo przecież wiadomo, że czerwoni to lewacy.
Ale oznakowanie kardynalne w obu strefach jest takie samo, bo nie jest to oznaczenie kolorem, ale kształtem. Są to znaki ustawiana dookoła jakiejś przeszkody – północny znak to dwa trójkąty do góry, a południowy, to dwa trójkąty do doły. A wschód i zachód, czyli lewa i prawa to dwa trójkąty skierowane wierzchołkami do siebie i od siebie. No i tu, by zapamiętać prawą i lewą, czyli wschód i zachód, by te strony odróżnić, stosuje się różne mnemotechniki.
W Polsce lewa, czyli zachodnia to „chuda Francuska” – że niby Francuzki są takie ładne, zgrabne i seksowne, a prawa, czyli wschodnia, to „gruba Ruska” – bo Ruskie to takie grube babuszki jedna w drugiej. To jest ewidentnie zasada kulturowo uwarunkowana. Bardzo jestem ciekaw jakie mnemotechniki na oznaczenie wschodniego i zachodniego znaku kardynalnego stosuje się w innych krajach – bardzo proszę o taką informację tych, którzy mieszkają odległych od Polski krajach.
Niemcy mogą też mieć tak jak my chudą Francuzkę i grubą Ruskę, ale co mają Francuzi i Ruscy? A co Anglicy, Amerykanie czy Australijczycy? Anglicy mogliby mieć chudego Irlandczyka (bo są biedni) i grubego Szweda (bo są bogaci). A co w takim razie mają Szwedzi i Irlandczycy? Bardzo proszę wszystkich o informacje na ten temat.
