Rozum i wolna wola to nasza ludzka potencja. Rozum to nasza cecha fizyczna, a wolna wola to nasza cecha metafizyczna. To jest oczywiście potrzebne i ważne, ale to są atrybuty odrębne od wolności. Wolna wola to potencja do wykorzystywania wolności, a zatem swobody ruchu, a rozum, daje umiejętność sensownego i celowego ruchu. Ale wolność jest niezbędna by móc wolną wolę wykorzystać, a rozumu nabrać. Wolność, czyli mobilność.
Pustelnik poprzez kontemplację jak posąg jest wolny tylko dlatego, że wcześniej wykorzystał ruch do nabycia rozumu, który pozwala mu tkwić w bezruchu. Musiał zostać przedtem wychowany i nauczony poprzez ruch. By to osiągnąć musiał się poruszać i współpracować z innymi, którzy się poruszają. Im on, i ci współtowarzysze, mieli większe możliwości przemieszczania się, tym więcej mógł nabrać rozumu - tym lepiej mógł potem kontemplować w bezruchu.
Gdyby ludzie byli przykuci do miejsca jak drzewa, to byliby zniewoleni niezależnie od tego jak wielkie rozumy by mieli i jak bardzo wolną mieliby wolę. Bez możliwości przemieszczania się nie byliby w stanie tych wielkich rozumów wypełnić treścią, a bez tej treści nie mogliby podejmować sensownych i celowych decyzji na jakie pozwala wolna wola. Im bogatsza treść, tym bogatsze myśli, tym większe możliwości kontemplacji.
A treść rozumu to rzecz nabyta - to coś, co przez całe życie nam wpada z zewnątrz poprzez zmysły. A gdy się nie przemieszczamy i nie kontaktujemy się z innymi przemieszczającymi się, to nam wpada mało treści. Im bardziej mobilni jesteśmy, tym więcej wiedzy nabywamy - i indywidualnie i w społeczności.
Ludzie-drzewa nie byliby wolni nawet duchem, bo duch wymaga wiedzy.
Drobny przykład: ludzie większość czasu trwania naszego gatunku mieszkali w Afryce środkowej i tam żadnej cywilizacji nie stworzyli. Cywilizacje powstały dopiero, gdy ludzie z tej swojej kolebki wyszli i rozpowszechnili się na całą planetę. To ta wielkość i różnorodność przestrzeni dała nam rozum wypełniony wiedzą pozwalający stworzyć cywilizacje. A dopiero cywilizacja pozwoliła nam poznać Boga. I dzięki temu spotęgowaliśmy naszą wolność. Widać więc, że wolność jest silnie związana z przestrzenią i ruchem.
A więc radzę podróżować. Chodzić, jeździć, pływać i latać. Przemieszczać się. Nie ma nic gorszego niż utkwić w miejscu.
Grzegorz GPS Świderski
