Niektórzy uważają, że wszelka władza to monopol na przemoc. Uważają, że niezależnie od rodzaju władzy, bez przemocy przestaje być ona władzą. Bez przemocy możemy jakoby mówić tylko o umowie albo usłudze, a nie władzy.
Nie mają racji. Jest wiele rodzajów władzy, która nie jest oparta o przemoc. A umowa prawie zawsze musi być o przemoc oparta. No bo jeśli ktoś nie dotrzyma umowy, to można go do tego zmusić przemocą, albo przemocą ukarać. I to będzie słuszne.
Kościół katolicki to idealny przykład władzy bez przemocy. Organizacja Kościoła oparta jest o hierarchiczną władzę. Podwładni muszą się słuchać przełożonych i wykonywać ich polecenia. Ale żadna przemoc nie grozi za niewypełnienie poleceń władzy – w ostateczności grozi tylko wydalenie z organizacji.
Podobnie każda korporacja międzynarodowa to bardzo rozbudowany system hierarchicznej władzy. Ale nie ma monopolu na tę władzę - jest wiele konkurencyjnych korporacji. W zasadzie większość organizacji takich jak kluby, spółdzielnie, firmy, związki wyznaniowe, fundacje, stowarzyszenia, korporacje, spółki, syndykaty, konsorcja, koncerny, kooperatywy, zrzeszenia, partie, ligi, stronnictwa, gildie, unie, sojusze etc., to systemy władzy – władzy bez monopolu i bez przemocy.
Władza nie jest zła. Zła jest władza, która ma terytorialny monopol zdobyty przemocą. Wszystkie następujące elementy z osobna nie są złe: ani władza, ani terytorializm, ani monopol, ani przemoc w obronie czy egzekucji umowy. Złe jest tylko połączenie tych elementów w jedno - czyli współczesne państwo. Złe jest narzucanie władzy siłą. Złe jest inicjowanie przemocy przez władzę.
Cywilizowane społeczeństwo nie może obyć się bez władzy i organizacji, nie może obyć się bez rodziny i własności, a w szczególności bez własności terenu - musi być oparte o pewne fundamentalne zasady. Ale może obyć się bez państwa, czyli bez aparatu przemocy mającego terytorialny monopol na dużym obszarze na działania siłowe.
Władza nie musi być monopolistyczna - może być konkurencyjna. Władza nie musi być przymusowa - może być przyjęta dobrowolnie. Władza nie musi być narzucona z góry - może być przyjęta oddolnie.
Grzegorz GPS Świderski
Tagi: gps65, władza, polityka, przemoc, monopol, cywilizacja, organizacja, zasady
